Slag bij Roncevaux

In de Slag bij Roncevaux op 15 augustus 778 versloeg een Baskische strijdmacht het leger van Karel de Grote in de Roncevauxpas, een hoge bergpas in de Pyreneeën. Dit gebeurde op het einde van Karels campagne op het Iberisch Schiereiland. Volgens de klassieke versie werd de Karolingische achterhoede in een hinderlaag gelokt en sneuvelde de leider Roland. Het epische Chanson de Roland is hierop gebaseerd, zij het dat de aanvallers zijn veranderd in Saracenen. Historisch is het hoogstens mogelijk dat de Basken versterking hebben gekregen van moslimtroepen. Een andere hypothese is dat de Franken een nederlaag hebben geleden in een grotere, reguliere veldslag met de Basken.