Limes

Limes – systemy rzymskich umocnień granicznych wznoszonych na krańcach imperium szczególnie narażonych na najazdy.

Termin pochodzi od nazwy drogi rozdzielającej działki ziemi, winnice, pola wyznaczane przez miedzę lub inne oddzielające struktury; oznaczał także drogę w znaczeniu abstrakcyjnym, np. Drogę MlecznąSystem tych umocnień spełniał swą rolę głównie w I-IV wieku, miejscowo jeszcze w V stuleciu Oparty o naturalne przeszkody: wielkie rzeki jak Ren czy Dunaj – broniony był przez umocnione castra obsadzone załogami przez żołnierzy stacjonujących w pobliżu legionów w sile od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy ludzi.

Duże obozy uzupełniane były fortecami castella oraz wznoszonymi w regularnych odległościach wieżami. Na terenach pozbawionych naturalnych przeszkód wznoszono kamienne mury, wały ziemne, fosy i częstokoły, łącząc punkty strażnicze w ciąg umocnień.